Ögeler etikete göre görüntüleniyor: Çizimin Bin Bir Türü Anadolu Sanatta

Sanat yapıtlarını çözümlemek için değişik yollar kullanılır. Bir resmin fiziksel ögelerini ele alarak yapılan bir incelemede beş önemli ögeyle karşı karşıya kalınır. Bunlar çizgi, ışık-gölge, kompozisyon, mekân ve renktir. Desen çalışmalarında da aynı ögeler önemini korumaktadır. Desen her ne kadar renksiz resimler olarak algılansa da renkli desenler de çalışmak mümkündür.

Örneğin; Degas desenlerini renkli çalışmayı tercih etmiştir (Görsel 76). Çizgi, kompozisyon, ışık-gölge ve mekân desenin sınırlarını belirleyerek bir uyum içinde düzenlenmesini gerektirir. Kompozisyonun düzenlenmesi ışık-gölge ile beraber sağlanır.

Işık-gölge nesnemekân ilişkisini sağlamada önemlidir. Estetik elemanların düzeni sanatçının özgünlüğü ve yaratıcılığı ile anlam kazanır. Sanat tarihi sürecinde de bu elemanlar farklı değerlendirilerek kompozisyonlar oluşturulmuştur. Bu elemanların farklı yaklaşımlarla bir araya getirilmesi sanatta üslupların oluşmasına neden olmuştur. Bu farklılıklar sanat dönemlerinin ya da akımlarının biçimsel yönden ayırt edilmesini de sağlamıştır.

Michelangelo'nun Adem'i sanatçının üstün anatomi bilgisini; güçlü erillikle zarafeti ve güzelliği birleştiren, son derece iyi bir şekilde dengelenmiş bir eserde gösteriyor. Sanatçının çizimlerini ve heykellerini dikkatli bir şekilde incelerseniz, insan figürünün yapısı hakkında daha fazla bilgiye sahip olursunuz. Michelangelo çizimlerinde kas sistemini göstermekten hoşlanıyordu; bu nedenle hatlar belirgin ve kolayca kopyalanabilir nitelikte.

Sanatçının eserlerini inceleme ve birinci elde kopyalama fırsatınız yoksa, bu eserlerin fotoğraflarını edinin ve fotoğraflar üzerinden çalışın.

Bu okul, H. Marcuse ve özellikle E. Fromm ile Psiko-analize kültürel açıklama getirmişlerdir. Frankfurt Okulu, akademik alanda, kitle kültürünün ortaya çıkması ve popülerliğin ticarileşmesi; popülerin standartlaşması; fabrikasyon ve tek boyutlu ürünlerin ortaya çıkması; moda ve reklamcılığın, medyanın, kısaca bilinç endüstrilerinin toplumda egemenlik kurması; popüler kültüre karşı direnme yerine, kitleler üzerindeki bu kültürün köleleştirici etkisi üzerinde durmuştur.

Frankfurt Okulu düşünürleri popüler kültür ve kültür endüstrilerinin ürünlerinin ve ideolojik içeriklerinin kapsamlı eleştirilerini yapmışlardır (Köse, 2001). Frankfurt Okulu’na göre, popüler kültür kavramı ideolojik bir biçimde kullanılmaktadır. Çünkü kültür endüstrisi gerçek bir kültür değil, şeyselleşmiş bir kalıp kültür üretmektedir. Frankfurt Okulu öğretisine göre popüler kültür ürünleri gerçeklik ile uyuşmayı ve yaşama yeniden biçim vermekten geri durmayı telkin eden bir yapıdadır.

Popüler kültür insanların maddi ve ideolojik baskıyı askıda tutabilecekleri bir araç olarak mı işlev görmektedir, yoksa bu baskıyı harekete geçirip perçinlemekte midir sorusu kavramla ilgili öne çıkan sorulardır. Bu nedenle tartışma popüler kültürün anlamı ve kullanımı etrafında dönmektedir.

Popüler kültüre yönelik yaklaşımlar, birden çok alanı içerir; bir aydının veya ilgi alanının üstesinden gelemeyeceği kadar geniştir ve çeşitlidir. Bu çeşitlilikleri, fazla genelleştirmeler tehlikesine rağmen, üç ana grup içinde birleştirebiliriz.

Popüler kültürü besleyen ve yayan en önemli araçlardan biri şüphesiz kitle iletişim araçlarıdır. Kitle iletişim araçları bu denli yaygın ve hayatımıza bu denli egemen olmadan önce, insanların yerleşik kültürlerine daha çok sahip çıktıklarını; kendilerine özgü kültür motiflerinin ise daha baskın olduğunu ifade edebiliriz.

Medyanın bu karşı konulmaz etkisiyle birlikte, insanların ruh dünyası daraldı; günlük düşünüp günlük yaşamaya ve empoze edilen “daha çok üretim”, “daha çok tüketim” ekseninde yer alan sürekli ve bilinçsiz bir tüketim başladı. Yerleşik kültür, yerini kitle iletişim araçlarının yönlendirdiği zevklere terk etti ve çoğunluğun kabul ettiği popüler kültür unsurları da böylece hayatımıza yerleşmiş oldu.

Popüler kültürü besleyen ve yayan en önemli araçlardan biri şüphesiz kitle iletişim araçlarıdır. Kitle iletişim araçları bu denli yaygın ve hayatımıza bu denli egemen olmadan önce, insanların yerleşik kültürlerine daha çok sahip çıktıklarını; kendilerine özgü kültür motiflerinin ise daha baskın olduğunu ifade edebiliriz.

Medyanın bu karşı konulmaz etkisiyle birlikte, insanların ruh dünyası daraldı; günlük düşünüp günlük yaşamaya ve empoze edilen “daha çok üretim”, “daha çok tüketim” ekseninde yer alan sürekli ve bilinçsiz bir tüketim başladı. Yerleşik kültür, yerini kitle iletişim araçlarının yönlendirdiği zevklere terk etti ve çoğunluğun kabul ettiği popüler kültür unsurları da böylece hayatımıza yerleşmiş oldu.

Popüler kültürü besleyen ve yayan en önemli araçlardan biri şüphesiz kitle iletişim araçlarıdır. Kitle iletişim araçları bu denli yaygın ve hayatımıza bu denli egemen olmadan önce, insanların yerleşik kültürlerine daha çok sahip çıktıklarını; kendilerine özgü kültür motiflerinin ise daha baskın olduğunu ifade edebiliriz.

Medyanın bu karşı konulmaz etkisiyle birlikte, insanların ruh dünyası daraldı; günlük düşünüp günlük yaşamaya ve empoze edilen “daha çok üretim”, “daha çok tüketim” ekseninde yer alan sürekli ve bilinçsiz bir tüketim başladı. Yerleşik kültür, yerini kitle iletişim araçlarının yönlendirdiği zevklere terk etti ve çoğunluğun kabul ettiği popüler kültür unsurları da böylece hayatımıza yerleşmiş oldu.

Düz çizgilerin durgunluk etkisine karşılık; eğri çizgiler, eğrilikleri arttıkça dinamizm, hareket duygusu uyandırırlar. Hareket; düzlükten, kararlılıktan kurtulup eğriliğe, eğrilip bükülmeye, boyuna yer, mekan değiştirmeye yönelmek olduğuna göre, eğri çizgilerde de, ne düzende kullanılırsa kullanılsınlar, boyuna kıpırdama, hareketlenme etkisi uyandırırlar. Bir çizgi ne kadar eğrilip bükülürse tıpkı deniz dalgaları gibi o nispette canlılık, kıpırdanma duygusu uyandırır.